Upadłość konsumencka (inaczej bankructwo), jest to sądowe postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej (art. 491(1) i nast. prawa upadłościowego).

Prowadzona przed sądem upadłość konsumencka ma na celu ustalenie listy wierzycieli oraz zasad spłaty zadłużenia przy jednoczesnym uwzględnieniu możliwości finansowych dłużnika. Prawo upadłościowe gwarantuje zachowanie określonego w przepisach majątku ruchomego najpotrzebniejszego w życiu codziennym, a także części dochodów uzyskiwanych po ogłoszeniu upadłości.

Upadłość konsumencka, czyli sposób na pozbycie się długów

Od 24 marca 2020 r. obowiązuje konsumenckie uproszczone postępowanie upadłościowe, którego celem jest przeprowadzenie szybkiej, nieskomplikowanej oraz przejrzystej procedury, która ma prowadzić do spłaty zobowiązań (oddłużenie). Postępowanie upadłościowe w trybie uproszczonym powinno trwać nie dłużej niż 6 do 8 miesięcy, natomiast w skomplikowanych sytuacjach, gdy konieczne jest prowadzenie postępowania w trybie zwykłym, wówczas procedura może trwać od roku do nawet dwóch lat.

Celem wszczęcia postępowania upadłościowego jest pozbycie się przez dłużnika ciążących na nim zobowiązań, które można osiągnąć na dwa sposoby:
1) spłatę zobowiązań finansowych, czyli zaspokojenie wierzycieli,
2) umorzenie części lub całości posiadanych długów.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Osoba fizyczna, która nie posiada statusu przedsiębiorcy, może uzyskać oddłużenie w ramach procedury upadłościowej, po spełnieniu określonych warunków – do najważniejszych zalicza się:

1) niewypłacalność – oznacza to, że konsument, czyli osoba fizyczna musi utracić zdolność do regulowania zaciągniętych zobowiązań finansowych,
2) niezawiniona niewypłacalność – zadłużenie, które powstało, nie może być spowodowane umyślnym działaniem lub rażącym niedbalstwem dłużnika,
3) wcześniejsze umorzenie zobowiązań – niemożliwe jest złożenie ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy dłużnik w ciągu ostatnich dziesięciu lat występował do sądu wszczęcie procedury upadłościowej
– chyba że ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Osoby fizyczne chcące ogłosić upadłość konsumencką mogą wybrać jedną z dwóch procedur przeprowadzenia postępowania, tj.:
1) zawarcie układu,
2) likwidacja majątku – w sytuacji, gdy brakuje podstaw do zawarcia układu z wierzycielami.

Co można zyskać, ogłaszając upadłość konsumencką?

Przede wszystkim warto wspomnieć, że należy zrobić wszystko, aby nie dopuścić do spirali długów, której wynikiem będzie konieczność wszczęcia postępowania upadłościowego. W sytuacji, gdy dłużnik znajdzie się w sytuacji, w której nie będzie wypłacalny, wówczas warto złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości.
Co może zyskać dłużnik, który skorzysta z upadłości konsumenckiej? Przede wszystkim – oddłużenie. Osoba fizyczna borykająca się z długami może liczyć na „nowy start” oraz poprawę jakości życia. Ponadto, zostaje zawieszone postępowanie windykacyjne, sądowe i egzekucyjne oraz zostaje zatrzymane naliczanie odsetek za nieopłacone zobowiązania, dzięki czemu dług się nie powiększa. W wyjątkowych sytuacjach, sąd może zdecydować o całkowitym umorzeniu wszelkich zobowiązań, bez ustalenia planu spłaty.